Talaado 18 June 2024 {HMC} – Madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin ayaa maanta oo Talaado ah booqanaya Kuuriyada Waqooyi markii ugu horreysay muddo 24 sano ah.
Mr Putin ayaa la kulmi doona hoggaamiyaha Kuuriyada Waqooyi Kim Jong Un iyaga oo wadahadal ku yeelanaya caasimadda Pyongyang.
Labada hogaamiye ayaa bishii Sebtembar ku kulmay magaalada Vladivostok ee dalka Ruushka balse waa booqashadii ugu horeysay ee Mr Putin uu ku tago Pyongyang tan iyo sanadkii 2000.
Maraykanka ayaa sheegay in uu ka walaacsan yahay “xiriirka qotada dheer ee u dhexeeya labadan dal”.
Kremlin-ka ayaa ku tilmaantay dhacdadan “booqasho saaxiibtinimo oo dowladeed” iyadoo warbaahinta Ruushka ay ku warramayso in Mr Putin iyo Mr Kim laga yaabo inay kala saxiixdaan heshiis iskaashi, oo ay ku jiraan arrimaha ammaanka, waxayna si wadajir ah bayaanno u siin doonaan warbaahinta.
Dhoollatus ka dhici doona fagaaraha Kim Il Sung ayaa la filayaa. Mr Putin ayaa sidoo kale la filayaa inuu daawado bandhig faneed oo uu booqdo Kaniisadda Ortodokska ee ku taalla Pyongyang, oo ah Kaniisadda kaliya ee qadiimiga ah ee Waqooyiga Kuuriya.
Waxaa jira warar sheegaya in Mr Putin uu sii joogi doono guriga martida ee Kumsusan ee Pyongyang, halkaasoo hoggaamiyaha Shiinaha Xi Jinping uu ku sugnaa markii ugu dambeysay ee uu booqasho ku tagay Kuuriyada Waqooyi sanadkii 2019-kii.
Mr Putin ayaa la filayaa in uu yimaado isaga iyo wasiirkiisa cusub ee gaashaandhiga Andrei Belousov, halka wasiirka arrimaha dibadda Sergei Lavrov iyo ra’iisul wasaare ku xigeenka Alexander Novak ay iyaguna qeyb ka noqon doonaan wafdiga.
Madaxweynaha Ruushka ayaa ku ammaanay Kuuriyada Waqooyi inay “si adag u taageertay” dagaalka Moscow ee Ukraine ka hor booqashadiisa.
Waxa uu sidoo kale wacad ku maray in uu taageersan yahay dadaalka Pyongyang ee ay ku difaacayso danaheeda inkasta oo uu ugu yeeray “cadaadiska Maraykanka ee cagajuglaynta iyo hanjabaadaha militariga”, oo lagu baahiyay maqaal uu ku daabacay Kuuriyada Waqooyi Rodong Sinmun, oo ah afhayeenka xisbiga talada haya.
Waxa uu wacad ku maray in uu Kuuriyada Waqooyi la dhisi doono habab ganacsi iyo ammaan “kuwaas oo aysan maamulin reer galbeedku”.
Mr Kim ayaa todobaadkii hore sheegay in xiriirka kala dhexeeya Ruushka “uu u horumaray xiriir aan la goyn karin oo saaxiibtinimo”.
Intii lagu guda jiray kulankoodii sannadkii hore, Mr Putin wuxuu sheegay inuu arkay “suurtagal” iskaashi millateri ah oo lala yeesho Kuuriyada Waqooyi, halka Mr Kim uu u rajeeyay “guusha” madaxweynaha Ruushka ee Ukraine.
Aqalka Cad ayaa sheegay in Mareykanka uu ka walaacsan yahay xiriirka dhow ee u dhaxeeya Ruushka iyo Kuuriyada Waqooyi.
“Kama walaacin safarka” Mr Putin, afhayeenka golaha amniga qaranka John Kirby ayaa u sheegay suxufiyiinta Isniintii. Waxa aanu ka walaacsanahay waa xiriirka qotada dheer ee labadan dal.
Sanadkii 2000, billowgii shaqadiisa madaxweynenimo, Mr Putin wuxuu la kulmay Mr Kim aabbihii, Kim Jong Il, oo weli ahaa hoggaamiyaha ugu sarreeya. Xiriirka labada dal ayaa sare u kacay sannadihii u dambeeyay, gaar ahaan wixii ka dambeeyay markii Ruushku si buuxda u weeraray Ukraine.
Washington iyo Seoul waxay ku eedeeyeen Pyongyang inay Moscow siiso madaafiic iyo qalab kale, oo ay u badan tahay inay ku beddesho cunno iyo gargaar milatari iyo sidoo kale waxyaabo teknolojiyadeed. Waqooyiga Kuuriya iyo Ruushka labaduba waxay dafireen jiritaanka heshiis hub ah.
Kuuriyada Waqooyi kadib, Mr Putin ayaa la filayaa inuu booqdo Vietnam oo ah dal Shuuci ah oo ay muddo dheer xulafo ahaayeen, iyadoo la filayo in labada dal ay ka wada hadlaan arrimo ay ka mid yihiin ganacsiga.
